Tungsten Inert Gaz Kaynağı (TIG kaynağı), bir koruyucu gaz kaynak prosesidir ve eritme kaynağı yöntemlerinden biridir. En yüksek kalitenin ve çapaksız kaynak dikişlerinin sağlandığı her yerde kullanılır. TIG kaynağı ayrıca paslanmaz çelikler, alüminyum ve nikel alaşımları ve bunun yanı sıra ince alüminyum ve paslanmaz çelik saclar için uygundur.
IG kaynağında gereken akım, ısıya dayanıklı ve erimeyen bir Tungsten elektrot üzerinden sağlanır. Bu elektrottan bir ark çıkar, malzeme ısınır ve sıvılaşır. Elektrotun çevresinde bir koruyucu gaz memesi bulunur. Bu, ısınan ham maddeyi ortam havasıyla birlikte kimyasal reaksiyonlara karşı korur. Bunun için Argon, Helyum soygazları veya bundan doğan karışımlar kullanılır. İnert, aynı zamanda tepkisiz gazlar, kaynak havuzu ve ısınan malzeme ile birlikte kimyasal reaksiyonları engeller. Bu durum kaynak dikişlerinin kaliteli olmasını sağlar.
Tungsten elektrot erimeyeceği için dolgu malzemesi TIG kaynağında el ile veya mekanik olarak harici bir tel sürme ile sağlanır.
Tungsten elektrot
Tungsten elektrot, TIG kaynağının en önemli parçasıdır. Tungsten, 3.380 santigrad derece ile periyodik sistemde en yüksek erime noktasına sahip saf metallerden biridir. Bu sayede kendisinden malzemeyi ısıtan ve sıvılaştıran bir ark çıktığı esnada elektrotu eritmez. Elektrotlar bir sinter prosesi ile üretilmektedir. Özelliklerinin geliştirilmesi için oksidik ilavelerle alaşımlı olabilir. Alaşıma bağlı olarak elektrotlar farklı renkte işaretlenmiştir.
Tungsten Elektrot Çeşitleri ve Özellikleri
| Elektrot Tipi | Renk kodu | Bileşim | En iyi kullanımı |
| Saf Tungsten | Yeşil | % 100 Tungsten | AC kaynak (Alüminyum, Magnezyum) |
| Toryumlu Tungsten | Kırmızı | %2 Toryum | DC kaynak (Çelik, Paslanmaz Çelik) |
| Seryumlu Tungsten | Gri | %2 Seryum | Düşük akım, AC/DC (Paslanmaz Çelik, Alüminyum) |
| Lantanlı Tungsten | Altın, Mavi | %1-2 Lantan | AC/DC kaynak (Çelik, Alüminyum, Bakır) |
| Nadir Toprak Tungsten | Mor | Karışık Nadir Toprak Elementleri | Çok yönlü AC/DC kaynak |
| Zirkonyumlu Tungsten | Beyaz Kahverengi | Zirkonyum Oksit | AC kaynak (Alüminyum, Magnezyum) |
Yeşil (Saf) Tungsten Elektrotlar
Kırmızı Tungsten (% 2 Toryum Alaşımlı) Elektrotlar
İçerdiği toryum sayesinde çok yüksek akım yüklenme kapasitesine sahip olmakla beraber oksitlenme ve kirlenmeye karşı oldukça dirençlidir. Tutuşması kolaydır ve daha kararlı ark oluştururlar.
Toryum alaşımlı elektrotlar düşük miktarda radyoaktif madde içerirler. Kullanıcılar, ürünün SDS formundaki noktalara dikkat etmeleri önem arz etmektedir.
Ağırlıklı olarak DC akımla kullanılırlar. Servis ömrü uzundur. Genellikle karbon çeliklerinin ve paslanmaz çeliklerin kaynağında tercih edilir.
Gri (% 2 Seryum Alaşımlı) Tungsten Elektrotlar
Seryum alaşımlı elektrotlar özellikle alaşımsız ve paslanmaz çeliklerin kaynağında kullanılır. Hem DC hem de AC akım tipinde kullanılabilir. DC akımda kullanımı daha çok tercih edilirken, AC akımda saf tungsten elektrotlara göre yaklaşık % 35 daha fazla akım taşıma kapasitesine sahiptir.
Servis ömrü uzun olmakla beraber, tutuşma ve tekrar tutuşma performansı oldukça yüksektir.
Radyoaktif değildir. Bu yüzden Toryum alaşımlı tungsten elektrotlara nazaran daha çevrecidir.
Gold (% 1,5 Lantan Alaşımlı) ve Mavi (% 2 Lantan Alaşımlı) Tungsten Elektrotlar
Özellikle düşük akım değerlerinde çok yüksek performans sağlayan lantan alaşımlı tungsten elektrotlar içerdiği lantan miktarına göre Gold ve Mavi Tungsten Elektrotlar olarak adlandırılmaktadır. Lantan alaşımlı tungsten elektrotlar radyoaktif değildir. Servis ömürleri uzundur, tekrar tutuşma performansları yüksektir.
Otomasyon kaynaklarında kullanılmaya uygun olan lantan alaşımlı tungsten elektrotlar hem AC hem DC akımda kullanılmaya uygundur. Alaşımsız ve paslanmaz çeliklerin kaynaklarında tercih edilir.
Kırmızı Tungsten (% 2 Toryum Alaşımlı) Elektrotlar
İçerdiği toryum sayesinde çok yüksek akım yüklenme kapasitesine sahip olmakla beraber oksitlenme ve kirlenmeye karşı oldukça dirençlidir. Tutuşması kolaydır ve daha kararlı ark oluştururlar.
Toryum alaşımlı elektrotlar düşük miktarda radyoaktif madde içerirler. Kullanıcılar, ürünün SDS formundaki noktalara dikkat etmeleri önem arz etmektedir.
Ağırlıklı olarak DC akımla kullanılırlar. Servis ömrü uzundur. Genellikle karbon çeliklerinin ve paslanmaz çeliklerin kaynağında tercih edilir.
Nadir Toprak Tungsten Elektrotları (Mor)
Nadir toprak tungsten elektrotlar, itriyum ve zirkonyum gibi nadir toprak elementleri içerir ve çeşitli kaynak uygulamalarında mükemmel performans sağlar.
Bu elektrotlar, kararlı bir ark, yüksek akım taşıma kapasitesi ve uzun bir kullanım ömrü sunmak üzere tasarlanmıştır. Özellikle DC kaynak uygulamalarında etkilidirler, ancak lantanlanmış tungstene benzer çok yönlülük sunarak AC uygulamalarda da kullanılabilirler.
Zirkonyumlu Tungsten Elektrotlar (Beyaz, Kahverengi)
Zirkonyumlu tungsten elektrotlar, özellikle alüminyumla yapılan AC kaynak işlemlerinde ark kararlılığını artıran az miktarda zirkonyum oksit içerir.
Zirkonyumlu tungsten, temiz ve kararlı bir ark sağlar ve kirlenmeye karşı direnç gösterir. Bu elektrotlar, tungsten sıçrama riskini azalttığı için yüksek hassasiyetli işler için idealdir ve bu da onları alüminyum ve magnezyum gibi malzemelerin kaynağı için tercih edilen bir seçenek haline getirir.
TIG kaynağının avantajları
Tig Kaynağı Nedir